نام و تعریف رشته: رشته کتابداری در شاخه پزشکی Medical Librarianship (B.S.) رشته ای از علوم اجتماعی، تجربی و کاربردی است که در آن کتابدار و اطلاع رسان پزشکی با استفاده از فن آوری اطلاعات و مدیریت به فراهم آوری، سازماندهی و اشاعه اطلاعات علوم پزشکی می پردازد.
تاریخچه رشته و پیشرفت های جدید: رشته کتابداری در شاخه پزشکی در سال 1354 در مقطع کارشناسی ارشد در مرکز پزشکی ایران تأسیس و در مقطع کارشناسی در 1365 دانشجو پذیرفت و بعدها در دانشگاههای علوم پزشکی شهید بهشتی، کرمان، اصفهان، تبریز، زاهدان و ... روند پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی (روزانه و شبانه)، ادامه یافت و در تمام واحدهائی که به پذیرش دانشجو مبادرت می ورزند کتابخانه، واحدهای رایانه، واحدهای سمعی و بصری و منابع چاپی و نرم افزاری توسعه یافته اند. تاکنون بازنگری روی این رشته اعمال نشده است.
ارزش ها و باورها (Values) ، (فلسفه برنامه): با توجه به برخوردار بودن این رشته از شرایط حرفه، این برنامه متعهد به تربیت کتابدار و اطلاع رسان پزشکی به منظور ارایه خدمت اطلاع رسانی به جامعه پزشکی و علوم وابسته در ایران است و این تعهد با توجه به جامعه نگری و اصل حق دسترسی برابر کاربران بالقوه و بالفعل به اطلاعات پزشکی بر اساس اولویت های مصوب ملی در چهارچوب اهداف دانشگاه های علوم پزشکی کشور تحقق می یابد. بدیهی است وصول به ارزش های یاد شده در قالب برنامه آموزشی اکتشافی و پویا (و نه آموزش دستوری) که در آن فراگیران و فرادهندگان با بهره گیری از اصول، ابزارها، مکانیزم ها و امکانات آموزشی نوین به هدف های موردنظر دست می یابند ، امکان پذیر است. رسالت برنامه آموزشی در تربیت نیروی انسانی (Mission) رسالت این رشته عبارتست از تربیت نیروی انسانی متخصصی که قادر به انجام مسئولیت های حرفه ای اداره کتابخانه های علوم پزشکی، تأمین نیازهای اطلاعاتی کاربران بالقوه و بالفعل جامعه پزشکی و علوم وابسته در زمینه های آموزش، پژوهش و درمان، در استفاده از منابع اطلاعاتی و افزایش توان بهره گیری آنها از فناوری اطلاعات در حال تغییر باشند. چشم انداز برنامه آموزشی در تربیت نیروی انسانی(Vision) این برنامه ناظر بر تربیت انسانی متخصص و متعهد در حد استاندارد و در خور نیازهای در حال تغییر کاربران علوم پزشکی در قرن بیست و یکم است. با اجرای این برنامه انتظار می رود برای نظام آموزشی و پژوهشی کشور طی 10 سال اولیه در زمینه علم کتابداری و اطلاع رسانی نتایج زیر حاصل شود: الف) تجهیز کتابخانه های پزشکی سراسر ایران با آخرین فن آوری های اطلاعات پزشکی با مشاورت و توسط فارغ التحصیلان این رشته ب) تأمین نیروی انسانی کتابخانه های پزشکی سراسر ایران با کتابداران پزشکی کارا و روزآمد و آشنا با جدیدترین تحولات اطلاع رسانی پزشکی در قرن بیست و یکم ج) ایجاد تغییرات شگرف در مدیریت کتابخانه های پزشکی و پیراپزشکی در سرتاسر مملکت از طریق برخوردار ساختن کتابخانه های بیمارستانی کشور از کتابداران بالینی (Clinical Librarian) اهداف کلی رشته(Amis): ارائه خدمات اطلاع رسانی پزشکی به بخش هایی از جامعه پزشکی که مصرف کنندگان و تولید کنندگان اطلاعات پزشکی هستند و آموزش این جامعه در استفاده بهینه از تکنولوژی های اطلاعات پزشکی ، تا دانش آموختگان بتوانند به توانائی های زیر برسند: آموزش فراگیران برای انجام و اداره خدمات زیر: الف)خدمات فنی (خدمات فراهم آوری، سازماندهی دانش) ب) خدمات عمومی (خدمات مرجع، خدمات اطلاع رسانی منابع پزشکی، شناسایی نیازهای اطلاعاتی جامعه تولید کننده و مصرف کننده اطلاعات پزشکی، آموزش استفاده از منابع و فن آوری اطلاعاتی پزشکی) پرورش فراگیران برای انجام و اداره خدمات یاد شده در بالا در قالب دروس کارآموزی و دروس عملی و نظری نقش های دانش آموختگان در برنامه آموزشی (Role Definition) در برنامه کتابداری در شاخه پزشکی، نقش های تدوین شده فارغ التحصیلان شامل موارد زیر تعیین و پیش بینی شده است: خدماتی - ارائه خدمات فنی و خدمات عمومی شامل خدمات مرجع خدمات اصلی و مقدم اطلاع رسانی) ارتباطی - برقراری ارتباط سازنده و علمی با کاربران بالقوه و بالفعل اطلاعات، بمنظور ایجاد اطلاع رسانی دقیق و مطلوب مشاوره ای- راهنمائی انواع کاربران کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی پزشکی برای بازیابی اطلاعات و هدایت آنان در ترسیم استراتژی مطالعه فردی آنها آموزشی - آموزش فردی و گروهی و رسمی و غیر رسمی برای استفاده از منابع اطلاعاتی و کتابخانه همکاری بعنوان پژوهشیار - ارائه خدمات مرجع تخصصی پزشکی و مشارکت با پژوهشگران در فرایند مروری بر مطالعات گذشته (Literature Review) وظایف حرفه ای دانش آموختگان(Task Analysis) خدمات فنی شامل: الف) خدمات فراهم آوری (انتخاب و تهیه منابع بر اساس نیاز سنجی و خط مشی) ب)خدمات سازماندهی (فهرستنویسی، رده بندی و نمایه سازی منابع) خدمات ارتباطی شامل: ارائه خدمات اطلاع رسانی به کاربران( در بازیابی انواع منابع چاپی و الکترونیکی و انواع اطلاعات در سطوح گوناگون با تأکید بر اطلاعات پزشکی برای کاربران علوم بهداشتی) خدمات مشاوره ای: مشاوره با کاربران علوم بهداشتی به منظور خودکفا ساختن آنان در بازیابی اطلاعات و ارتقاء سواد اطلاعاتی آنان خدمات آموزشی شامل: الف) آموزش انفرادی کاربران در زمینه استفاده از کتابخانه ب) آموزش گروهی کاربران در زمینه استفاده از کتابخانه و انواع نمایه نامه ها و چکیده نامه ها ج) همکاری در تهیه متون آموزش برنامه ای برای کاربران خدمات پژوهشی: الف)مشارکت با پژوهشگران در تهیه ماخذ پژوهشی ب) مشارکت در کارگاه های آموزشی و ارائه برنامه استفاده از کتابخانه ج) مشارکت در کارگاه های پژوهشی و ارائه برنامه جستجوی اطلاعات برای مروری بر مطالعات گسترده استراتژی های اجرایی برنامه آموزشی: استراتژی اجرایی این برنامه آموزشی مبتنی بر آموزش است که واجد شرایط زیر باشد: دانشجومدار باشد (و نه معلم مدار) مسأله مدار (Problem Oriented) و جامعه نگر (Community Oriented) باشد. شرایط و نحوه پذیرش دانشجو: پذیرش دانشجو به صورت متمرکز از طریق کنکور سراسری خواهد بود. رشته های مشابه در داخل کشور در کشور ایران، حسب برنامه ریزی شورایعالی انقلاب فرهنگی، کتابداری در شش شاخه: علوم انسانی و اجتماعی، علوم پایه، علوم پزشکی، علوم فنی و مهندسی، علوم کشاورزی و هنر تأسیس و حسب مورد نیاز در دانشگاههای وابسته به وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارائه می شود. رشته های مشابه در خارج از کشور: رشته کتابداری در شاخه پزشکی اینک در سایر کشورها، بیشتر به فن آوری اطلاعات پزشکی و در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا، گرایش پیدا کرده است و در مقطع کارشناسی بصورتی که در ایران تأسیس شده اصولاً وجود ندارد. شرایط مورد نیاز برای راه اندازی رشته: طبق ضوابط شورای نظارت، ارزشیابی و گسترش دانشگاههای علوم پزشکی کشور موارد دیگر (مانند بورسیه) موردی ندارد.