دانشکده پیراپزشکی

نام رشته: کارشناسی پیوسته فن آوری اطلاعات سلامت

نام و تعریف رشته:
رشته فن آوری اطلاعات سلامت، شاخه ای از علوم پزشکی است که با استفاده از سخت افزارها و نرم افزارهای کامپیوتری به پردازش اطلاعات پرداخته آنها را ذخیره، بازیابی و به اشتراک گذاشته و امکان استفاده از داده های سلامت و دانش را برای تسهیل ارتباطات و تصمیم سازی فراهم می سازد.

تاریخچه و سیر تکاملی دوره در جهان و ایران:

با رفورم استاندارد سازی بیمارستان های آمریکا در اوائل قرن بیستم، توجه بیمارستان ها و پزشکان به مدارک پزشکی و ثبت اطلاعات بیماران جلب گردید. به همین دلیل انجمن پزشکی آمریکا و بدنبال آن انجمن مدارک پزشکی آمریکا (انجمن مدیریت اطلاعات سلامت آمریکا) بر آن شدند تا با آموزش های دانشگاهی به تربیت افراد با تخصص فنی مناسب پرداخته و کیفیت مدارک پزشکی را ارتقاء دهند. در سال1928 برای اولین بار انجمنی با موضوع مدارک پزشکی در دنیا شروع به کار کرد اما مجوز تدریس دوره های آموزشی این رشته در دانشگا ها در سال 1934 رسماً صادر شد. در ایران اولین بار مدارک پزشکی در دروس دوره فوق لیسانس اداره امور بیمارستان ها تدریس شد. از سال1343 در بیمارستان های جدیدالتاسیس برای هر بیمارستان یک نفر بایگان پزشکی به منظور تاسیس بخش مدارک پزشکی و نگهداری پرونده ها استخدام گردید. وزارت بهداری جهت تامین این نیروها در سال 1346 برای اولین بار اقدام به تاسیس آموزشگاهی نمود و در یک دوره یکساله به آموزش این کارکنان پرداختند. مرکز آموزش فنی هلال احمر از سال1353 دوره های شش ماهه مدارک پزشکی را تشکیل داد. برخی از دروس این دوره عبارت از مدارک پزشکی، کدگذاری بیماریها، آمار بیمارستانی، اصول بایگانی، اناتومی، اصطلاحات پزشکی و کارآموزی بودند. آموزش های دانشگاهی رشته از سال 1351 در انسیتو عالی علوم بیمارستانی در تهران و در دوره های کاردانی و کارشناسی آغاز شد. پس از تشکیل وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و ایجاد دانشگاه های  علوم پزشکی از سال 1363 به بعد مقاطع کاردانی این رشته در این دانشگاه ها تاسیس شد. به دنبال دوره های کاردانی، دوره های کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکتری نیز به تربیت پیشنهاد و تصویب نهائی شورای عالی برنامه ریزی رسید.اما در دهه 1990 در سراسر دنیا تغییرات بنیادین در رشته مدارک پزشکی به علت تغییر مدارک پزشکی کاغذی به مدارک پزشکی کامپیوتری و الکترونیکی و نفوذ شگرف فناوری های اطلاعات ی در نحوه بکارگیری و استفاده از اطلاعات رخ داد و نام رشته و حرفه در سراسر دنیا از مدارک پزشکی به فناوری اطلاعات سلامت تغییر یافت تا چارچوبی روزآمد برای ارائه مدیریت فراگیر اطلاعت در حوزه سلامت و مبادله ایمن اطلاعات تدوین گردد. از آن جایی که برای استفاده از فناوری های جدید بکارگیری نیروهای متخصص آموزش دیده ضروری می نمود و رویکرد ها و برنامه های درسی موجود پاسخگوی نیاز های اطلاعاتی جامعه نبودند، لذا نام رشته و حرفه مدارک پزشکی در ایران نیز به فن آوری اطلاعات سلامت تغییر یافت. در سال 1388 برنامه ریزی جدید درسی که تغییرات بسیار زیادی در سرفصل های و محتوای دروس آن انجام شده بود از سوی شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی ابلاغ شد. دانشجویان این رشته با برنامه ریزی جدید مشغول به تحصیل شدند تا بتوانند تصدی و مدیریت بخش فن آوری اطلاعات سلامت مشتمل بر تحلیل و ساماندهی اطلاعات و کدگذاری اطلاعات پزشکی بیماران در مراکز بهداشتی درمانی، تحلیل شاخص های آمار بیمارستانی، ارائه اطلاعات پزشکی به کاربران مجاز با رعایت موازین قانونی، اجرای مصوبات مربوط به اطلاعات پزشکی بیماران ، مشارکت در امور مربوط به خدمات ماشینی اطلاعات سلامت و مشارکت در طراحی فرم های اطلاعات سلامت را برعهده گیرند. در حال حاضر (1397) برنامه آموزشی کارشناسی پیوسته رشته فناوری اطلاعات سلامت توسط23 دانشکده وابسته به دانشگاه/دانشکده علوم پزشکی در حال اجراء است.

جایگاه شغلی دانش آموختگان

دانش آموختگان این دوره می توانند در جایگاههای زیر انجام وظیفه نمایند:

-بیمارستان ها

- معاونت درمان

- معاونت بهداشتی

- معاونت پژوهشی

- سایر حوزه های ستادی

-کارشناس گروه آموزشی مربوطه

دورنما(چشم نداز)

طی ده سال آینده برنامه آموزشی دوره کارشناسی فناوری اطلاعات سلامت همگام با نیاز ها و رویکردهای در حال تغییر جامعه خواهد توانست استانداردهای منطقه ای و جهانی رشته فناوری اطلاعات سلامت را کسب نماید. دانش آموختگان این رشته جایگاه تعریف شده و موثری در ارائه اطلاعات سلامت در کلیه سطوح و واحدهای وابسته به مدیریت و فناوری اطلاعات  سلامت در نظام سلامت کشور بدست خواهند آورد. دانش آموختگان این رشته، خدمات موثری را در راستای ارتقای کیفیت خدمات ارائه خواهند نمود واز نظر استانداردهای مدیریت اطلاعات درمقایسه با کشور های منطقه رتبه اول تا سوم را کسب خواهند نمود.

رسالت(ماموریت)

رسالت این دوره تربیت نیروهای آگاه به مسائل علمی روز توانمند، مسئولیت پذیر و حساس به سلامت افراد و جامعه در حیطه فناوری اطلاعات سلامت است که تخصص خود را در زمینه های بکارگیری فناوری اطلاعات در حوزه سلامت، پردازش، ذخیره و بازیابی اطلاعات جهت تسهیل ارتباطات تیم درمانی و تصمیم سازی در نظام سلامت در اختیار جامعه قرار دهند و با برقراری ارتباط موثر، اطلاعات بالینی و مالی( کنترل هزینه و کاهش کسورات بیمارستانی) مورد نیاز را برای ارائه دهندگان در عرصه های آموزشی، پژوهشی، بهداشتی، درمانی و موسسات بیمه فراهم و از حقوق و اطلاعات بیماران و بیمارستان های حمایت کنند.

اهداف کلی:

اهداف این رشته در مقطع کارشناسی عبارتنداز تربیت دانش آموختگانی که:

-      بتوانند به پردازش و مدیریت داده های اطلاعات سلامت با استفاده از سخت افزارها و نرم افزارهای کامپیوتری بپردازند.

-      در راستای ارتقاء خدمات درمانی، داده های سلامت را جمع آوری، ذخیره ، بازیابی، پردازش و تفسیر نمایند.

-      سیستم اشتراک گذاری داده های سلامت را فراهم سازند، تا ارتباطات و تصمیم سازی در نظام سلامت تسهیل گردد.

-      فناوری های اطلاعاتی در حوزه سلامت را بکارگیرند.

توانمندی و مهارت های مورد انتظار برای دانش آموختگان

الف) توانمندی های پایه مورد انتظار

-      مهارت های ارتباطی- تعامل

-      مهارت های مدیریت( سیاست گذاری- برنامه ریزی- سازماندهی- پایش، نظارت و کنترل- ارزشیابی)

-      عملکرد مبتنی بر شواهد

-      عملکرد مبتنی بر فرآیند

-      کار در محیط های حرفه ای

-      آموزش مسائل مربوط به رشته به ذینفعان

-      توانایی سالم سازی فیزیکی و روانی محیط کار

         ب) توانمندی های اختصاصی مورد انتظار

- پذیرش بیماران بستری، سرپائی و اورژانس

- ذخیره، بازیابی و به اشتراک گذاری اطلاعات

- کدگذاری بیماری ها، اقدامات و مرگ و میر

- مدیریت سیستم های اطلاعات بیمارستانی

- مدیرت آمار و فناوری اطلاعات

- تهیه، پردازش، تفسیر و نمایش آمارهای مرتبط با سلامت

- مدیریت کیفیت داده ها

- ثبت بیماری ها و مدیریت نظام ثبت بیماری ها

- استفاده از فناوری های اطلاعاتی در حوزه سلامت

- پاسخگویی به مراجعات قانونی بیماران و مراجع قانونی ذیصلاح

- حفاظت از امنیت اطلاعات سلامت

- بکارگیری اطلاعات بالینی و اداری

- پیگیری و رسیدگی به مستندات ترخیصی بیماران جت امور بیمه ای و محاسبه هزینه ها

- کارشناسی های بیمه ای

- بازدید از واحدهای درمانی

- تصدی سامانه های اطلاعاتی در حوزه های ستادی

- کارشناسی امور فناوری اطلاعات در واحدهای آموزشی و پژوهشی